Από την Chiapas στη Rojava:οι θάλασσες μας χωρίζουν, η αυτονομία μας δένει.

του Petar Stanchev 17 Φεβρουαρίου, 2015.

Παρότι λαμβάνουν χώρα σε μακρινές μεταξύ τους ηπείρους, οι αγώνες των Κούρδων και των Ζαπατίστας μοιράζονται έναν παρόμοιο σκοπό: την αντίσταση στον καπιταλισμό, την απελευθέρωση των γυναικών και το χτίσιμο της αυτονομίας.

Εικόνα: Γη και Ελευθερία του Matt Verges.

"Η χειραφέτηση του λαού θα γίνει πραγματικότητα μόνο όταν η εξουσία που βρίσκεται στα χέρια των κοινωνικών ελίτ περάσει στο λαό."- Murray Bookchin, Post-Scarcity Anarchism

Μόλις έξι μήνες πριν πάρα πολύ λίγοι άνθρωποι είχαν ακούσει ποτέ για το Kobani. Όμως όταν το ISIS εξαπέλυσε την ατελέσφορη επίθεσή του στην πόλη, το Σεπτέμβριο του 2014,

η μικρή κουρδικη αντεπίθεση γρήγορα έγινε κομβικό σημείο αναφοράς στον αγώνα εναντίοον των θρησκευτικών εξτρεμιστών. Τους μήνες που ακολούθησαν,

το Kobani μεταμορφώθηκε σε διεθνές σύμβολο αντίστασης, συγκρινόμενο τόσο με την Βαρκελώνη όσο και με το Στάλινγκραντ για το ρόλο του ως ανάχωμα ενάντια στο φασιμό.

Η γενναία αντίσταση των Μονάδων Λαϊκής Αυτοάμυνας και των Μονάδων Αυτοάμυνας Γυναικών (YPG and YPJ αντίστοιχα) επαινέθηκε από ένα ευρύ φάσμα ομάδων και ατόμων- από αναρχικούς, αριστερούς και ελευθεριακούς μέχρι δεξιούς συντηρητικούς- που εξέφρασαν τη συμπάθεια και το θαυμασμό τους για τους άντρες και τις γυναίκες του Kobani στην ιστορική μάχη τους ενάντια στις δυνάμεις του ISIS.

Ως εκ τούτου, τα κυρίαρχα μμε ήταν σύντομα αναγκασμένα να σπάσουν τη σιωπή σχετικά με την κατάσταση των Κούρδων στη Βόρεια Συρία, οι οποίοι κύρηξαν την αυτονομία τους το καλοκαίρι τυ 2012. Πολυάριθμα άρθρα και ειδήσεις απεικόνιζαν τη δυναμικότητα και αποφασιστικότητα των Κούρδων ανταρτών, συχνά με μια δόση από ρομαντισμό. Παρόλα αυτά η προσοχή των μμε συχνά ήταν επιλεκτική και μεροληπτική. Η βαθιά ουσία του πολιτικού εγχειρήματος της Rojava (Δυτικό Κουρδιστάν) αποσιωπήθηκε και οι δημοσιογράφοι της Δύσης προτιμούσαν γενικά να παρουσιάζουν την αντίσταση στο Kobani σαν μια ακατανόητη εξαίρεση στην υποτιθέμενη βαρβαρότητα της Μέσης Ανατολής.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η νικηφόρα σημαία των YPG/YPJ που φέρει εμφανώς το κόκκινο αστέρι δεν ήταν ιδιαίτερα ευχάριστη εικόνα στα μάτια των Δυτικών δυνάμεων. Τα αυτόνομα καντόνια (που σημαίνει επαρχίες ή υποοδιαιρέσεις του κράτους που δημιουργήθηκαν για πολιτικούς ή διοικητικούς σκοπούς) της Rojava αντιπροσωπεύουν μια σταθεροποιητική λύση στις συγκρούσεις της Μέσης Ανατολής, εστιασμένη στην ισότητα των φύλων, τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος και στις οριζόντιες δημοκρατικές διαδικασίες με τη συμμετοχή όλων των διαφορετικών εθνικοτήτων και κοινωνικών ομάδων, ενώ ταυτόχρονα αντιστέκονται στην τρομοκρατία του ISIS και απορρίπτουν τόσο τη φιλελεύθερη δημοκρατία όσο και την καπιταλιστική νεωτερικότητα.

Αν και στη Δύση πολλοί προτίμησαν τη σιωπή όσον αφορά σε αυτό το θέμα, Οι Κούρδοι ακτιβιστές και ο ακαδημαϊκός Dilar Dirik έχουν σωστά ισχυριστεί ότι τα ιδεολογικά θεμέλια του κουρδικού κινήματος για τη δημοκρατική αυτονομία είναι το κλειδί για γίνει κατανοητό το πνεύμα που ενέπνευσε την αντίσταση στο Kobani.

ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ!

Ενόσω κλιμακωνόταν η μάχη για τη διεκδίκηση κάθε γωνιάς και δρόμου, το Kobani κατάφερε να ενθουσιάσει την παγκόσμια αριστερά- και ιδιαίτερα τις αριστερές-ελευθεριακές ομαδοποιήσεις ως σύμβολο αντίστασης. Δεν ήταν τυχαίο που η τούρκικο μαρξιστική-λενινιστική ομάδα MLKP, που  ενώθηκε με τις YPG/YPJ στο πεδίο της μάχης, ύψωσε τη σημαία της Ισπανικής Δημοκρατίας πάνω από τα ερείπια της πόλης(Kobani) την ημέρα της απελευθέρωσής της, ζητώντας ταυτόχρονα το σχηματισμό των Διεθνών Ταξιαρχιών, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ισπανικής Επανάστασης.

Δεν ήταν απαραίτητα η μάχη για το Kobani αυτή καθεαυτή, αλλά το ελευθεριακό πρόταγμα των καντονιών της Rojava, η εφαρμογή της άμεσης δημοκρατίας σε επίπεδο βάσης και η συμμετοχή των γυναικών στην αυτόνομη κυβέρνηση, που έδωσαν λόγο σε αυτές τις ιστορικές συγκρίσεις. Όμως, η Rojava δεν συγκρίθηκε μόνο με τη επαναστατημένη Catalonia. Μία άλλη εντυπωσιακή σύγκριση- με τον αγώνα των Ζαπατίστας για αυτονομία στο νότιο Μεξικό- μπορεί στην πραγματικότητα να είναι το κλειδί για την κατανόηση του παραδείγματος της επανάστασης στο Κουρδιστάν και τι σηματοδοτεί για αυτούς που πιστεύουν πως ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός.

Από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε στο προσκήνιο στις αρχές της δεκετίας του '90, το ζαπατιστικό κίνημα αποτελεί ίσως ένα από τα πιο συμβολικά και με επιρροή στοιχεία του επαναστατικού φαντασιακού παγκοσμίως. Το πρωί της 1ης Γενάρη, 1994, μια άγνωστη δύναμη ανταρτών αποτελούμενη από αυτόχθονους Μάγιας πήρε τον έλεγχο των βασικών πόλεων της Τσιάπας, του φτωχότερου κράτους του Μεξικού. Η στρατιωτική επιχείρηση διεξήχθη με εξαιρετική στρατηγική και σε συνδυασμό με την καινοτόμο χρήση του Διαδικτύου αντήχε σε όλο τον κόσμο, εμπνέοντας διεθνή αλληλεγγύη και την ανάδυση του Παγκόσμιου Κινήματος Δικαιοσύνης.

Οι Ζαπατίστας εξεγέρθηκαν ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό και την κοινωνική και πολιτισμική γενοκτονία του αυτόχθονου πληθυσμού του Μεξικού. Ya Basta!,ή ‘Enough is Enough!(Δηλ. Φτάνει πια!), ήταν η πολεμική ιαχή της εξέγερσης που ήταν το "προϊόν 500 χρόνων καταπίεσης", όπως δήλωνε η Πρώτη Δακήρυξη της Ζούγκλας Λακαντόνα. Οι Ζαπατίστας προχώρησαν σε ένοπλη εξέγερση δικαίως, ενώ το παγκόσμιο κεφάλαιο γιόρταζε το υποτιθέμενο τέλος της ιστορίας, και η ιδέα της κοινωνικής επανάστασης φαινόταν να είναι ένας ρομαντικός αναχρονισμός που ανήκε στο παρελθόν. Ο Ζαπατιστικός εθνικοαπελευθερωτικός στρατός (EZLN) σύντομα εκδιώχθηκε από τις πόλεις μετά από σφοδρές μάχες με τον ομοσπονδιακό στρατό που κράτησαν 12 μέρες. Ωσόσο, αποδείχθηκε ότι η βαθιά οριζόντια οργάνωση των αυτόχθονων κοινοτήτων δεν μπορούσε να

εξαλειφθεί με καμιά κρατική τρομοκρατία ή στρατιωτικές εκστρατείες.

Ο μασκοφόρος εκπρόσωπος του στρατού των ανταρτών, Υποδιοικητής Μάρκος, αμφισβήτησε την έννοια της ιστορικής πρωτοπορίας και αντέτεινε σε αυτήν, την ιδέα της «επανάστασης από τα κάτω», μια μορφή κοινωνικού αγώνα που δεν αποσκοπεί να καταλάβει την κρατική εξουσία, αλλά μάλλον επιδιώκει να την καταργήσει. Αυτή η σύλληψη της αυτονομίας και της άμεσης δημοκρατίας, στη συνέχεια έγινε το κέντρο πολλών μαζικών αντικαπιταλιστικών κινημάτων που έχουμε δει από τότε- από τις διαδηλώσεις στο Σιάτλ και τη Γένοβας στις καταλήψεις του Συντάγματος, της Puerta del Sol και του Zuccotti Park.

ΜΙΑ ΚΟΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

Οι ρίζες του αγώνα για τη δημοκρατική αυτονομία στη Rojava μπορούν να εντοπιστούν στην ιστορία του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (PKK), τον οργανισμό που υπήρξε το επίκεντρο του κουρδικού κινήματος απολευθέρωσης από την ίδρυσή του το 1978. Το PKK ιδρύθηκε ως μαρξιστική-λενινιστική αντάρτικη οργάνωση στο Βόρειο Κουρδιστάν (Νοτιοανατολική Τουρκία)  συνδυάζοντας ένα είδος κουρδικού εθνικισμού με τον αγώνα για κοινωνική χειραφέτηση. Υπό την ηγεσία του Abdullah Öcalan έγινε μία σημαντικότατη δύναμη ανταρτών που κατάφερε να αντέξει τις επιθέσεις του δεύτερου μεγαλύτερου στρατού του ΝΑΤΟ σε μια σύγκρουση που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 40.000 ανθρώπουςκατά τη διάρκεια τριάντα χρόνων.

Το τουρικό κράτος εκτόπισε εκατοντάδες χιλιάδες και σύμφωνα με πληροφορίες χρησιμοποιούσε βασανιστήρια, δολοφονίες και βιασμούς εναντίον του άμαχου πληθυσμού. Κι όμως, δεν κατάφερε να σπάσει την κουρδική αντίσταση. Από την ίδρυσή του, το PKK έχει επεκτείνει την επιρροή του τόσο στην Τουρκία όσο και σε άλλα τμήματα του Κουρδιστάν. Η κορυφαία πολιτική δύναμη στην επανάσταση της Rojava - το Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) - ιδρύθηκε ως αδελφή οργάνωση του PKK στη Συρία, αφού το πρώτο ανακυρήχθηκε παράνομο στα τέλη της δεκαετίας του '90. Επί του παρόντος, οι δύο οργανώσεις συνδέονται μέσω της Ένωσης Κοινοτήτων του Κουρδιστάν (KCK), την οργάνωση-ομπρέλα που περιλαμβάνει διάφορες επαναστατικές και πολιτικές ομάδες που μοιράζονται τις ιδέες του PKK.

Η ιδεολογία που ενώνει τις διάφορες πολιτικές και επαναστατικές ομάδες μέσα στο KCK ονομάζεται δημοκρατικός συνομοσπονδισμός και βασίζεται στις ιδέες του αμερικανού αναρχικού Murray Bookchin, ο οποίος τάχθηκε υπέρ μιας μη ιεραρχικής κοινωνίας βασισμένης στην κοινωνική οικολογία, τον ελευθεριακό κοινοτισμό και την άμεση δημοκρατία. Αφού ο Öcalan συνελήφθη από το τουρκικό κράτος το 1999 και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη, ο ίδιος απέρριψε το μαρξιστικό-λενινιστικό παρελθόν του ΡΚΚ. Αντ 'αυτού, στράφηκε προς τον Bookchin, οδηγώντας σε μια πεποίθηση ότι η τοπική και περιφερειακή αυτονομία των κουρδικών κοινοτήτων είναι στην πραγματικότητα η πιο βιώσιμη λύση.

Παρά το γεγονός ότι οι Ζαπατίστας είναι γνωστοί για την αυτόνομη αυτοδιοίκηση τους και την απόρριψή της έννοιας της ιστορικής πρωτοπορίας, οι ρίζες του EZLN είχαν παρόμοιο μαρξιστικό-λενινιστικό χαρακτήρα. Ακριβώς όπως το ΡΚΚ, οι ιδέες των Ζαπατίστας της αυτοδιοίκησης και της επανάστασης από τα κάτω ήταν προϊόν μιας μακράς ιστορικής εξέλιξης.

Ο EZLN ιδρύθηκε το 1983 από μια ομάδα ανταρτών πόλης που αποφάσισε να δημιουργήσει ένα επαναστατικό κύτταρο μεταξύ του αυτόχθονου πληθυσμού στην Τσιάπας, να οργανώσει μια στρατιωτική δύναμη και τελικά να καταλάβει την κρατική εξουσία μέσα από αντάρτικο. Σύντομα συνειδητοποίησαν ότι το πρωτοποριακό ιδεολογικό τους δόγμα δεν ήταν εφαρμόσιμο στις πολιτισμικές πραγματικότητες των τοπικών κοινοτήτων, και άρχισαν να μαθαίνουν από τις παραδόσεις των αυτοχθόνων λαών της κοινοτικής διακυβέρνησης. Έτσι, ο Ζαπατισμός γεννήθηκε ως μια συγχώνευση μεταξύ του Δυτικού μαρξισμού και της εμπειρίας και τη γνώσης του γηγενούς αμερικανικού πληθυσμού που αντιστεκόταν στο αποικιακό ισπανικό κράτος και την ομοσπονδιακή μεξικανική πολιτεία για πέντε αιώνες.

Αυτή η κοινή ιδεολογική πορεία των δύο αντάρτικων οργανώσεων δείχνει μια ιστορική στροφή σε σύγχρονες αντιλήψεις της επαναστατικής διαδικασίας. Η εξέγερση των Ζαπατίστας και το χτίσιμο της αυτονομίας στη Chiapas σηματοδότησε τη ρήξη με την παραδοσιακή στρατηγική του foquismo, εμπνευσμένη κυρίως από την Κουβανική Επανάσταση. Η απόρριψη της πρωτοπορίας έγινε πολύ σαφής σε επιστολή που έγραψε ο υποδιοικητής Μάρκος στο απελευθερωτικό κίνημα των Βάσκων ΕΤΑ, όπου αναφέρει σαφώς: " Χέζω όλες τις επαναστατικές πρωτοπορίες σε αυτόν τον πλανήτη". 

Στην Τσιάπας, δεν είναι η πρωτοπορία που οδηγεί τους ανθρώπους- εναπόκειται στους ίδιους τους ανθρώπους να χτίσουν την επανάσταση από τα κάτω και να τη διατηρήσουν ως τέτοια. Τώρα αυτή είναι η λογική που έχει στραφεί το PKK, την τελευταία δεκαετία υπό την επιρροή του Murray Bookchin, αποδεικνύοντας τη μετατροπή του από ένα κίνημα για τους ανθρώπους σε ένα κίνημα του λαού.

ΚΑΝΤΟΝΙΑ και CARACOLES

Ίσως η πιο σημαντική ομοιότητα μεταξύ των επαναστάσεων στην Rojava και Chiapas είναι η κοινωνική και πολιτική ανα-διοργάνωση που λαμβάνει χώρα στις περιοχές, στη βάση της ελευθεριακής σοσιαλιστικής κοσμοθεωρίας του PKK και του EZLN.

Ο αγώνας των Ζαπατίστας για την αυτονομία προέρχεται από την αποτυχία των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση του Μεξικού μετά την εξέγερση το 1994. Κατά τη διάρκεια των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων οι αντάρτες απαίτησαν από την κυβέρνηση να τηρήσει τις συμφωνίες του Σαν Αντρές, που έδιναν στους ιθαγενείς το δικαίωμα σε μεγαλύτερη αυτοδιάθεση πάνω στην οργάνωση της εκπαίδευση, της δικαιοσύνης και της πολιτικής οργάνωσης με βάση τις παραδόσεις τους, καθώς και κοινοτικό έλεγχο της γης και των τοπικών πόρων.

Αυτές οι συμφωνίες ποτέ δεν τέθηκαν σε εφαρμογή από την κυβέρνηση και το 2001 ο Πρόεδρος Fox υποστήριξε ένα δημοσιευμένο κείμενο που ψηφίστηκε από το Κογκρέσο, αλλά αυτό δεν πληρούσε τις απαιτήσεις των Ζαπατίστας και των άλλων ομάδων της γηγενούς αντίστασης. Δύο χρόνια αργότερα, ο EZLN δημιούργησε πέντε ζώνες των ανταρτών, ή Caracoles ("σαλιγκάρια" στα αγγλικά), που τώρα λειτουργούν ως διοικητικά κέντρα. Το όνομα Caracoles αντιπροσώπευε το συγκεκριμένη επαναστατική χρονικότητα των Ζαπατίστας: "Το κάνουμε μόνοι μας, μαθαίνουμε στην πορεία και προχωρούμε. Σιγά-σιγά, αλλά προχωρούμε».

Τα Caracoles περιλαμβάνουν τρία επίπεδα της αυτόνομης κυβέρνησης: την κοινότητα, το δήμο και το Συμβούλιο Καλής Διακυβέρνησης. Οι δύο πρώτες βασίζονται σε συνελεύσεις βάσης (άνω τελεία) τα Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης εκλέγονται, αλλά με την πρόθεση όσο το δυνατόν περισσότερουι άνθρώποι να συμμετέχουν στα συμβούλια κατά τη διάρκεια των χρόνων μέσα από της αρχή της εναλλαγής. Τα Caracoles έχουν τα δικά τους συστήματα εκπαίδευσης, υγειονομικής περίθαλψης και τη δικαιοσύνης, καθώς και συνεταιρισμούς που παράγουν καφέ, δημιουργούν χειροτεχνίες και κτηνοτροφία, μεταξύ άλλων.

Κατά κάποιο τρόπο, τα καντόνια της Rojava μοιάζουν με τα Caracoles. Είχαν προ-διακηρυχθεί από το Κίνημα για μια Δημοκρατική Κοινωνία (TEV-DEM) το 2014 και λειτουργούν μέσω των νεοσυσταθέντων λαϊκών συνελεύσεων και των Λαϊκών Συμβουλίων. Οι γυναίκες συμμετέχουν ισότιμα στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και εκπροσωπούνται σε όλες τις αιρετές θέσεις, οι οποίες πάντα μοιράζονται από έναν άνδρα και μια γυναίκα.

Όλες οι εθνικές ομάδες εκπροσωπούνται στα διάφορα συμβούλια και τους θεσμούς τους. Επίσης, η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση είναι εγγυημένα από το σύστημα της δημοκρατικής συνομοσπονδίας. Πρόσφατα το πρώτο Rojavan πανεπιστήμιο, η Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών της Μεσοποταμίας, άνοιξε τις πόρτες του στα σχέδια για να αμφισβητήσει την ιεραρχική δομή της εκπαίδευσης και να προσφέρει μια διαφορετική προσέγγιση στη μάθηση.

Ακριβώς όπως συμβαίνει με τους Ζαπατίστας, η επανάσταση στην Rojava οραματίζεται τον εαυτό της ως μια πιθανή λύση στα προβλήματα ολόκληρης της χώρας και της περιοχής στο σύνολό της. Δεν είναι απλώς μια έκφραση αποσχιστικών τάσεων. Αντιπροσωπεία ακαδημαϊκών από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, που επισκέφθηκε τη Rojava ισχυρίστηκε πρόσφατα, ότι αυτό το πραγματικά δημοκρατικό σύστημα  υπόσχεται ένα διαφορετικό μέλλον για τη Μέση Ανατολή - ένα μέλλον βασισμένο στη λαϊκή συμμετοχή, την απελευθέρωση των γυη ναικών και δίκαιη ειρήνη μεταξύ των διαφόρων εθνοτικών ομάδων.

ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Το φύλο ήταν πάντα στο επίκεντρο της επανάστασης των Ζαπατίστας. Πριν από τη διάδοση των αυτόνομων μορφών οργάνωσης και την υιοθέτηση της απελευθέρωσης των γυναικών ως επίκεντρο της πάλης, η θέση των γυναικών ήταν σημαδεμένη από εκμετάλλευση, περιθωριοποίηση, καταναγκαστικό γάμο, σωματική βία και διακρίσεις.

Αυτός είναι ο λόγος που ο Υποδιοικητής Μάρκος ισχυρίζεται ότι η εξέγερση δεν ξεκίνησε το 1994, αλλά ήδη ένα χρόνο πριν, με την υιοθέτηση του Επαναστατικού Νόμου των Γυναικών το 1993. Ο νόμος αυτός καθορίζει το πλαίσιο για την ισότητα των φύλων και τη δικαιοσύνη, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί εγγύηση των δικαιωμάτων στην προσωπική αυτονομία, τη χειραφέτηση και αξιοπρέπεια των γυναικών στην επαναστατημένη περιοχή. Σήμερα οι γυναίκες συμμετέχουν σε όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης και λειτουργούν τους δικούς τους συνεταιρισμούς και οικονομικές δομές για να εξασφαλίσουν την οικονομική ανεξαρτησία τους.

Οι γυναίκες εξακολουθούν να αποτελούν ένα μεγάλο μέρος στις γραμμές του αντάρτικου στρατού των Ζαπατίστας και λαμβάνουν υψηλές θέσεις στη στρατιωτική του διοίκηση. Η κατάληψη του San Cristobal de las Casas, της πιο σημαντικής πόλης που κατέλαβε ο EZLN κατά την εξέγερση του 1994, είχε ως επικεφαλή την Comandante Ramona, η οποία ήταν και η πρώτη Ζαπατίστας που στάλθηκε στην Πόλη του Μεξικού για να εκπροσωπήσει το κίνημα στις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση.

Η μαζική εμπλοκή των αυτόχθονων γυναικών στο πολιτικό έργο των Ζαπατίστας είναι εύκολα συγκρίσιμη με τη συμμετοχή των γυναικών στην άμυνα του Kobani και στις Μονάδες Αυτοάμυνας Γυναικών (YPJ) γενικότερα. Η γενναιότητα και αποφασιστικότητα των Κούρδων γυναικών στον πόλεμο εναντίον του ISIS είναι προϊόν μιας μακράς παράδοσης γυναικείας συμμετοχής στον ένοπλο αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση στο Κουρδιστάν. Οι γυναίκες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο ΡΚΚ και η απελευθέρωση των φύλων έχει εδώ και καιρό λάβει κεντρική θέση στον κουρδικο αγώνα.

Η επανάσταση Rojava υπογράμμισε ιδιαίτερα την απελευθέρωση των γυναικών ως απαραίτητη προϋπόθεση για την απελευθέρωση της κοινωνίας στο σύνολό της. Το θεωρητικό πλαίσιο που βάζει τη διάλυση της πατριαρχίας στο κέντρο του αγώνα αναφέρεται ως "jineology" (Jin σημαίνει γυναίκα στην κουρδική γλώσσα). Η εφαρμογή αυτής της έννοιας έχει οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου ενδυνάμωση των γυναικών - ένα αξιοσημείωτο επίτευγμα, όχι μόνο στο πλαίσιο της Μέσης Ανατολής, αλλά και σε σύγκριση με το Δυτικό φιλελεύθερο φεμινισμό.

Οι συνελεύσεις των γυναικών, οι συνεταιριστικές δομές και οι γυναικείες παραστρατιωτικές ομάδες είναι η παλλόμενη καρδιά της επανάστασης στη Rojava, η οποία θεωρείται ατελής όσο δεν καταστρέφει τις πατριαρχικές δομές στη βάση της καπιταλιστικής κοινωνίας. Όπως έγραψε η Τζάνετ Μπιλ  μετά την πρόσφατη επίσκεψή της στη Rojava, στην επανάσταση της Rojava οι γυναίκες εκπληρώνουν το ρόλο που το (ανδρικό) προλεταριάτο πληρούσε στις επαναστάσεις του 20ου αιώνα.

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ

Η "Oικολογία της Eλευθερίας" είναι ίσως το πιο σημαντικό ανάμεσα στα έργα του Bookchin, και η έννοια της κοινωνικής οικολογίας που αναπτύσσεται σε αυτό το βιβλίο έχει ενεργά ενστερνιστεί από τους επαναστάτες στη Rojava. Ο Μπούκτσιν ήταν πεπεισμένος ότι «η ίδια η έννοια της κυριαρχίας της φύσης από τον άνθρωπο προέρχεται από την πολύ πραγματική κυριαρχία του ανθρώπου από άνθρωπο." Συνδέοντας τον καπιταλισμό, την πατριαρχία και την καταστροφή του περιβάλλοντος, προσδιορίζει τη συνδυασμένη κατάργησή τους,ως το μόνο δρόμο προς τα εμπρός για μια δίκαιη κοινωνία.

Μια παρόμοια ολιστική προσέγγιση έχει επίσης υποστηριχθεί και υλοποιηθεί από τους Ζαπατίστας. Η βιωσιμότητα είναι ένα σημαντικό σημείο αναφοράς στην Τσιάπας, ιδίως μετά τη δημιουργία των Caracoles το 2003. Η αυτόνομη κυβέρνηση προσπαθεί να ανακτήσει την προγονική γνώση σχετικά με την αειφόρο χρήση της γης και να τη συνδυάσει με νεότερες πρακτικές αγρο-οικολογίας. Αυτή η λογική δεν είναι μόνο θέμα της βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης στις κοινότητες και αποφυγή της χρήσης των αγροχημικών, αλλά συνιστά επίσης μια απόρριψη της ιδέας ότι η μεγάλης κλίμακας εξαγώγιμη βιομηχανική γεωργία είναι ανώτερη από τον "πρωτόγονο" τρόπο με τον οποίο οι ιθαγενείς δουλεύουν τη γη.

Οι ομοιότητες μεταξύ του συστήματος της δημοκρατικής συνομοσπονδίας που αναπτύσσεται στο Δυτικό Κουρδιστάν και η αυτονομία που κατασκευάζεται στην Chiapas πηγαίνει πολύ πέρα από τα λίγα σημεία που έχω τονίσει σε αυτό το άρθρο. Από συνθήματα όπως το Ya Basta!(Μέχρι εδώ!) - να προσαρμόζεται στην κουρδική γλώσσα ως BES EDI e! - μέχρι την ανάπτυξη της δημοκρατίας από τα κάτω, τις κοινοτικές οικονομικές δομές και τη συμμετοχή των γυναικών, οι παρόμοιες πορείες του κουρδικού και ζαπατιστικού κινήματος επιδεικνύουν εξίσου και οι δύο την αποφασιστική ρήξη με την έννοια της πρωτοπορίας του μαρξισμού-λενινισμού και μια νέα προσέγγιση της επανάστασης - αναδυόμενη από τα κάτω και με στόχο την ολοκληρωτική απελευθέρωση της κοινωνίας και της αναδιοργάνωσής της σε μια μη-ιεραρχική κατεύθυνση.

Aν και τα δύο κινήματα έχουν λάβει δριμεία κριτική από τα πιο θρησκευτικά στοιχεία της αριστερής πτέρυγας, το ίδιο το γεγονός ότι τα μόνα μεγάλα και επιτυχή πειράματα για την επαναστατική κοινωνική αλλαγή προέρχονται από μη Δυτικές, περιθωριοποιημένες και -που τις έχουν αποικήσει- ομάδες (Τι εννοεί τώρα ότι η Τουρκία έχει αποικίσει το κρατος των Κούρδων?), θα πρέπει να θεωρείται ένα χαστούκι στο πρόσωπο των λευκών και προνομιούχων δογματικών "επαναστατών" του παγκόσμιου Βορρά, που έχουν ελάχισταπετύχει στην αντιμετώπιση της καταπίεσης στη χώρα τους, αλλά που εξακολουθούν να πιστεύουν ότι είναι στην κρίση τους να αποφασίσουν πώς η επανάσταση μοιάζει.

Στην πραγματικότητα, οι αγώνες στη Rojava και στη Chiapas αποτελούν ισχυρά παραδείγματα για τον κόσμο, αποδεικνύοντας τις τεράστιες δυνατότητες της αυτο-οργάνωσης από τα κάτω και τη σημασία των κοινοτικών δεσμούς για την αντιμετώπιση της ιδιώτευσης που προκαλείται από τον καπιταλισμό. Επιπλέον, αναγκάζουν πολλούς στη Δυτική αριστερά - συμπεριλαμβανομένων μερικών αναρχικών - να επανεξετάσουν την αποικιακή νοοτροπία τους (τι εννοεί ότι οι αριστεροί, αναρχικοί έχουν απικοιακές τάσεις???) και τους ιδεολογικούς δογματισμούς.

Ένας κόσμος χωρίς καπιταλισμό, ιεραρχία, κυριαρχία και καταστροφή του περιβάλλοντος - ή όπως οι Ζαπατίστας θα έλεγαν, ένας κόσμος μέσα στον οποίο είναι εφικτοί πολλοί κόσμοι- συχνά απεικονίζεται ως "ουτοπικός" και "μη ρεαλιστικός". Κι όμως, αυτός ο κόσμος δεν είναι κάποιος μελλοντικός αντικατοπτρισμός που έρχεται σε μας από τα βιβλία: έχει ήδη αρχίσει να κατασκευάζεται από τους Ζαπατίστας και τους Κούρδους, επιτρέποντάς μας να ξανα-φανταστούμε πώς μοιάζει η ριζοσπαστική κοινωνική αλλαγή και παρέχοντάς μας ένα πιθανό μοντέλο για τους δικούς μας αγώνες πίσω στο σπίτι. Τα κόκκινα αστέρια που λάμπουν πάνω από την Chiapas και τη Rojava ρίχνουν φως στο δρόμο για την απελευθέρωση. Αν πρέπει να συνοψίσουμε σε μια λέξη τι είναι αυτό που φέρνει αυτά τους δύο αγώνες κοντά, αυτή θα ήταν σίγουρα η αυτονομία.

Ο Petar Stanchev τελειώνει το πτυχίο στις Λατινικές Αμερικανικές Σπουδές και στα Ανθρωπίνα Δικαιωμάτα στο Πανεπιστήμιο του Essex. Στο παρελθόν έχει ζήσει και σπουδάσει στο Μεξικό και έχει συμμετάσχει στο ζαπατιστικό κίνημα αλληλεγγύης για τέσσερα χρόνια. Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο Kurdish Question και έχει επιμεληθεί και αναδημοσιευθεί με την άδεια του συγγραφέα στο http://roarmag.org/2015/02/chiapas-rojava-zapatista-kurds/